Het is een stijgend probleem

Wat veel ondernemers treft: een daling van beschikbare, productieve medewerkers met de juiste talenten. Het vormt een schaarste waardoor het steeds moeilijker wordt om groei binnen je organisatie te realiseren.

Dalende arbeidsproductiviteit draagt hier in grote mate aan bij. Het verlies vanwege niet optimaal functioneren van werknemers in Nederland wordt geschat op 10 miljard euro per jaar. De grootste Arbo-diensten gaan er zelfs van uit dat latent verzuim het bedrijfsleven evenveel kost als het reguliere ziekteverzuim in uren en geld. Medewerkers die wel aanwezig zijn op het werk, maar niet innerlijk betrokken zijn en daardoor niet optimaal functioneren: het zorgt voor één van de grootste kostenposten binnen organisaties. En helaas, de arbeidsproductiviteit lijkt voorlopig amper te stijgen.

Dit mentale verzuim komt op grote schaal voor en vraagt om een oplossing. Meer maken met dezelfde hoeveelheid mensen. Maar hoe krijg je dat als ondernemer voor elkaar? Hoe richt je de organisatie in op slimmer werken en daardoor slimmer groeien dankzij een hogere productiviteit? Kortom, welke vorm van leiderschap is hiervoor nodig?

Naast de dalende arbeidsproductiviteit hebben we te maken met een lagere arbeidsparticipatie: er komen niet genoeg nieuwe mensen op de arbeidsmarkt door vergrijzing en ontgroening. In het verleden werd dit nog een beetje verzacht door de komst van nieuwe bronnen van arbeidsaanbod. Denk bijvoorbeeld aan de verhoogde arbeidsdeelname van vrouwen, of de groei van de 50-plusser op de arbeidsmarkt. Het waren periodes waarin de Nederlandse beroepsbevolking een impuls kreeg en de economie kon blijven groeien. Maar inmiddels raakt de voorraad medewerkers op.

Eén ding is zeker: de tijd van snelle domme groei is voorbij. Het simpelweg aantrekken van meer medewerkers is niet langer voldoende. Het is belangrijk dat dit besef groeit en gedrag verandert. Anders denken én doen. Want leiderschap en de gedragscultuur heeft veel invloed op het welzijn – en daarmee de motivatie en productiviteit – van medewerkers. Aandacht voor de mens achter de medewerker is van groot belang. Net als open, transparante communicatie binnen een cultuur die niet alleen gericht is op directe productiviteit.

“Je kunt een zwakke vis wel uit troebel water halen, maar als je de waterbak niet ververst, heeft het nog geen enkele zin.” Het is een quote die de vinger op de zere plek legt. Als leider van een organisatie mag je mentaal verzuim niet langer negeren, het roer moet om.